หนังสือเวียนแจ้งเพื่อทราบฉบับที่ ๒

การสัมมนาอภิปรายเรื่องมหาวิทยาลัยและวิทยาลัยพุทธศาสนา

ศูนย์การประชุมสหประชาชาติ, กรุงเทพฯ

๒๖-๒๙ พฤษภาคม ๒๐๐๗/๒๕๕๐

            ถึง อธิการบดี, ประธาน, รองประธาน, อาจารย์ใหญ่, และมิตรสหายที่นับถือ

๑. ประการแรก การที่พวกเรามารวมกัน เพื่อถกอภิปรายเรื่องราวเกี่ยวกับ การศึกษาชั้นสูงของชาวพุทธในศตวรรษที่ ๒๑ การศึกษาของชาวพุทธ หมายถึงการศึกษาคุณธรรม จริยธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้าพระศรีศากยมุนี ที่ถือเป็นส่วนหนึ่งของสถาบันการศึกษาชั้นสูง อีกประการหนึ่ง ยังหมายถึง การศึกษาวิชาศีลธรรม, วิชาชีพ, วิทยาศาสตร์, ศิลปะและมนุษยศาสตร์ที่ชาวพุทธควรรับทราบว่าการสัมมนาอภิปรายครั้งนี้ มีทั้งสองประเด็น แม้นว่าจะมีแนวโน้มมากมายที่สนับสนุนในแนวประเด็นแรก

๒. การเข้าร่วมของมหาวิทยาลัยและวิทยาลัย ในขณะนี้เราคาดหวังว่าจะมีมหาวิทยาลัยและวิทยาลัย ๘๐ แห่งที่เข้าร่วมสัมมนาอภิปรายครั้งนี้ สถาบันเหล่านี้อาจแบ่งอย่างกว้าง ๆ ออกเป็น

            ก. สถาบันที่สอนพระพุทธศานานิกายต่าง ๆ ที่สืบทอดกันมา เช่น สถาบันที่มีหลักสูตรการสอนเฉพาะพระพุทธศาสนาสายเถรวาท สถาบันบางแห่งที่สอนเฉพาะพระพุทธศาสนาสายทิเบต และบางสถาบันสอนหลักสูตรเฉพาะพุทธศาสนาสายมหายานบางส่วน เช่น ในประเทศเมียนมาร์ และประเทศศรีลังกา

            ข. สถาบันที่สอนพระพุทธศาสนาทุกนิกาย เช่น วิทยาลัยพุทธศาสนานานาชาติ หาดใหญ่ และมหาวิทยาลัยพุทธศาสนาบูดาเปสต์

            ค. สถาบันที่ไม่เพียงเลือกสอนพุทธศาสนาในบางนิกายแต่ยังสอนบางรายวิชา “ ทางโลก” ซึ่งรวมทั้งวิทยาศาสตร์และการแพทย์ เช่น มหาวิทยาลัยพุทธศาสนาเวียดนาม และมหาวิทยาลัยอีกต่าง ๆ มากมายในประเทศเอเชียตะวันออก

            ง.  แผนก/ศูนย์การศึกษาวิชาพระพุทธศาสนา จากมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงมานาน เช่นมหาวิทยาลัยลอนดอน, มหาวิทยาลัยบริสตอล, มหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด, และมหาวิทยาลัยไต้หวัน

            จ.  มหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงมานานบางมหาวิทยาลัยที่ไม่มีแผนก/ศูนย์, แต่แม้กระนั้นก็ตามยังมีการสอนวิชาพระพุทธศาสนา เช่น จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เรายินดีต้อนรับสถาบันเหล่านั้นทั้งหมดและหวังอย่างยิ่งที่จะได้รับความร่วมมือ

๓. ความเข้มแข็ง สามารถพูดได้จากประสบการณ์ของกระผมเอง เพราะตั้งแต่เริ่มทำวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอกในทางการศึกษาพระพุทธศาสนาที่อ๊อกซฟอร์ด ในปี ๒๐๐๐ กระผมได้ท่องเที่ยวไปยังมหาวิทยาลัย และวิทยาลัยประมาณ ๔๐ แห่ง สิ่งหนึ่งที่สะดุดอย่างยิ่งคือ ทุกสถาบันกำลังทำงานกันอย่างหนักภายใต้สถานการณ์ที่ยากลำบาก เพื่อส่งเสริมการศึกษาชั้นสูงตามปรัชญาพุทธศาสนาที่ตนเข้าใจ กระผมไม่มีสิ่งอื่นใดนอกเหนือจากความรู้สึกชมเชยยกย่องในสถาบันต่างๆ เหล่านั้นที่กระผมไปเยี่ยม เช่น ในประเทศฮังการี, ประเทศอินโดนีเชีย, และประเทศมาเลเซีย

๔. สิ่งที่เรายังต้องการ คือจุดที่เรายังไม่รู้จักซึ่งกันและกัน และการปล่อยให้มีความร่วมมือตามลำพังในหมู่พวกเราเองในระดับโลก

๕. วัตถุประสงค์เร่งด่วน วัตถุประสงค์เร่งด่วนของการสัมมานาอภิปรายเรื่องมหาวิทยาลัยและวิทยาลัยพระพุทธศาสนา จึงเป็น “งานเครือข่าย” เราเชื่อว่าเราจะสามารถบรรลุสิ่งนี้ ในการสัมมนาอภิปรายครั้งนี้

๖. เป้าหมายระยะยาว เป้าหมายของเราในระยะยาว คือการยกรูปร่างโครงการศึกษาพุทธศาสนา และรูปโครงของการสอนของทุกสถาบันและการวิจัย

๗. แผนปฏิบัติการสำหรับการสัมมนาอภิปรายในครั้งนี้ แผนปฏิบัติการเพื่อชี้ความต้องการในระยะสั้น กลาง และระยะยาว และเพื่อที่จะได้ลงมือทำงานอย่างหนักในเรื่องเร่งด่วน ณ ที่นี้ เราหมายความว่า เราควรได้กรอบงานโดยทั่วไปตามที่พวกเราเห็นพ้องกันในธรรมนูญ แล้วจึงกำหนดสถานที่/รายละเอียดสำหรับการประชุมครั้งต่อไป และเพื่ออนาคตที่กำลังมาถึง

ธรรมนูญฉบับร่างได้จัดทำขึ้นแก่ท่านทั้งหลาย และเวียนต่อเนื่อง และทำการส่งใหม่อีกครั้งสำหรับท่านที่ยังไม่ได้รับ

๘. จะดำเนินการอย่างไร สิ่งที่กระผมอยากจะกล่าวสิ่งหนึ่งที่เพื่อนของกระผมต้องการคือ เราจะดำเนินงานสมาคมมหาวิทยาลัยพุทธศาสนาได้อย่างไร

            เราอาจศึกษารูปแบบจำลองบางอย่าง ธรรมนูญฉบับร่างเป็นผลจากการวิจัย สมาคมหนึ่งที่เราควรพิจารณาคือ สมาคมมหาวิทยาลัย คอมมอนเวลท์ ที่ตั้งอยู่ในกรุงลอนดอน ซึ่งก่อตั้งในปี ๑๙๕๖ สมาคมนี้ได้ปฏิบัติงานที่น่าอัศจรรย์ในการยกระดับมาตรฐานสมาชิก และจัดการความเชื่อมสัมพันธ์ระหว่างสมาชิก ความยั่งยืนถาวรมาจากความจริงที่ว่า สมาคมนั้นมีสำนักงานเลขาธิการที่เป็นอิสระ และตั้งถาวรอยู่สถานที่ใดที่หนึ่ง กระผมเชื่อว่าสิ่งนี้จะเป็นหนทางที่เราควรดำเนินไป องค์กรนานาชาติทั้งหลาย เช่น องค์การสหประชาชาติ ยูเนสโก, ฟีฟ่า, ล้วนมีสำนักงานเลขาธิการถาวร

            ในขณะนี้ เราโชคดีที่มีมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เสนอเป็นเจ้าภาพสำนักงานเลขาธิการ เราจึงหวังอย่างยิ่งที่จะได้รับความคิดเห็นจากท่านในเรื่องนี้

พระคุณเจ้า พระ ดร.คำหมาย ธัมมสามิ, ปริญญาเอกทางปรัชญา (อ๊อกซฟอร์ด)

ศูนย์การศึกษาพระพุทธศาสนาอ๊อกซฟอร์ด, มหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด

คณะผู้จัดการสัมมนาอภิปรายมหาวิทยาลัยและวิทยาลัยพุทธศาสนา

เลขานุการ คณะกรรมการจัดงานประชุมนานาชาติ วันวิสาขบูชา

วันสำคัญสากลโลก ปี ๒๐๐๗

อีเมล์ : Vesak50@hotmail.com